Küçükbaş hayvan varlığında Türkiye'de ilk sırada yer alan Van'da, 3 bin rakımlı Norduz bölgesinin yaylalarında ilkbahardan beri hayvanlarını otlatan besicilerin, koyunları kırkma telaşı devam ediyor. Yüksek rakımlı yaylalarda otlatılan koyunlardan elde edilen yün, yöredeki kadınlar tarafından dere kenarlarında yıkanıp temizlendikten sonra güneşte kurutulup, bir kısmı öreklerle ip haline getiriliyor. İp haline getirilen yünlerle kışlık çorap, kilim, halı, yastık kılıfı yapılıyor. Geri kalan yünler tarakla birbirinden ayırılıyor. Bu yünlerle de yorgan, yastık, minder, yer yatağı gibi ürünler elde ediliyor. Yün, yöre halkı tarafından, elyaf ve sünger gibi ürünlere göre daha sağlıklı bulunduğu için yılın her döneminde rağbet görüyor. 

KIRKMA İŞLEMİ HAYVAN SAĞLIĞINA İYİ GELİYOR

Besici Şükrü Kurt, kırkma işleminin hayvan sağlığına iyi geldiğini söyledi. Sürüden ayrılan koyunları dere kenarında tek tek yıkadıklarını belirten Kurt, "Havaların ısınmasıyla koyunların kırkılması gerekiyor. Bu işlemi yaparken bir hastalığı varsa bunu da öğrenmiş oluyoruz. Koyunları kırktıktan sonra boya sürerek çobana teslim ediyoruz. Elde ettiğimiz yünleri satıyoruz. Diğer ürünlere göre daha sağlıklı olduğu için özellikle düğün sezonlarında ilgi görüyor." dedi.

YÜN, ELYAF GİBİ ÜRÜNLERE GÖRE DAHA SAĞLIKLI

Dere kenarında yün yıkayan Saliha Siyahtaş, kızlarına çeyiz hazırlamak için yün aldığını söyledi. Yıkanan yünlerden yorgan, yer yatağı, yastık, minder ve çorap yaptığını söyleyen Siyahtaş, "Yün, elyaf tarzı ürünlere göre daha sağlıklı. Romatizma şikayetiyle doktora gittiğimizde yün çorap giyin diyorlar. Biz de zaten böyle yapıyoruz. Bu yünlerden çorap yapıp giyiyoruz. Yörede her kızın çeyizinde yün yorgan bulunur. Yünleri işledikten sonra birbirinden farklı çoraplar yapıyoruz." diye konuştu.

Evlenen çiftler için yünden yapılmış ürünleri tercih ettiklerini söyleyen Sabriye Aslan, ”Kırkılan yünleri dere kenarında kokusu çıkana kadar yıkıyoruz. Odunlarla döverek içindeki kirlerin çıkmasını sağlıyoruz. Tamamen temizleninceye kadar suda bekletiyoruz. Kuruduktan sonra işleyerek kullanıyoruz. Sağlık açısından anne ve babamız sürekli yün çorap kullanır. Herkesin çeyizinde yünden yapılan ürünler bulunur." ifadelerini kullandı.

Evlenecek çiftlerin çeyizlerine en az beş yorgan yaptıklarını belirten Aslan, “Çift kişilik bir yorgan için ortalama 5 kilo yün gidiyor. Yünün ağırlığına göre bazen ince yorgan yaptıranlar da oluyor." dedi.