Erzurum Olgunlaşma Enstitüsü, Erzurum, Kars, Ağrı, Iğdır, Ardahan ve Bayburt illerinde kaybolmaya yüz tutmuş el sanatlarını araştırıyoeşr. Özellikle ehram dokuma hususunda önemli çalışmalar gerçekleştiren Enstitü bünyesinde kadınlar her yıl bahar aylarında koyunların kırkılması ile elde edilen yünleri , akarsu kenarlarına götürürek tokaçla yıkıyor. Burada şlyıkanan yünler 30 dakika kadar güneşte kurutulduktan sonra tekrar ıslatılarak tokaçlanıp tekrar kalan kirlerinden arınması sağlanıyor. Yıkanan yünler kurutulduktan sonra dişli taraklarda taranarak yöresel olarak adına 'teşi'denen aletlerle inceltilerek iplik haline getiriliyor. İplik haline gelen yünler ise daha sonra ehram dokumak üzere tezgahlarda yerini alıyor. 
Tamamen ahşap ve geleneksel tezgahlarda dokunan ehramlarda desen işlemesi yapılıyor. Geçmişten günümüze kadar 100'den fazla süsleme yapılan ehram desenleri pirinç deni, saat kordonu, hanımeli, uçan kuş, reyhan dalı, arı dala kondu gibi motiflerle adlandırılıyor. Binbir emekle dokunan  ehramlar elbiseden yeleğe, çantadan tabloya birçok ürüne dönüşüyor.

"KAYBOLMAYA YÜZ TUTMUŞ EL SANATLARINI ARAŞTIRIYORUZ"

Kurum ve çalışmalar ile ilgili bilgiler veren, Erzurum Olgunlaşma Enstitüsü Müdiresi Fatma Taşbaşı, Olgunlaşma Enstitüleri bünyesinde kaybolmaya yüz tutmuş el sanatlarını ve giyim kültürünü araştırıldığını ve aslına uygun bir şekilde bunları üreten, modernize eden, gelecek nesillere aktaran, nitelikli eleman yetiştirildiğini belirtti. Taşbaşı, “Erzurum, Kars, Ağrı, Iğdır, Ardahan ve Bayburt illeri ile birlikte kaybolmaya yüz tutmuş el sanatlarını araştırıyoruz. Ehram atölyesinde dokunan bu materyaller Erzurum ve Bayburt yörelerinde kadınların büründükleri bir örtünme aracıdır. Bu materyal tamamen koyun yününden elde edilir. Haziran ayında kırkılan koyunların yünlerinden alınan, daha çok hayvanın karın bölgesi tercih edilir, yünler kullanılır. Ehram dokuma ustalarımız haziran ayında temizlenecek yünleri aldılar, dere kenarlarında tokaçlama yöntemi ile yıkadılar. Ehram olarak kullanılacak yünün çok temiz olması gerek. Temizlenen yünler sonra tarama denilen taraklarla taranır, iplik bükme aracı bir adıyla da yöresel olarak teşi denen araçla ince iplik haline getirilir. İplik haline gelen yünler dokuma tezgahlarında ehram olarak işlemi yapılır.” diye konuştu.

" EHRAM HİÇBİR KATKI MADDESİNE MARUZ KALMIYOR "

Yünü kendi rengiyle kullandıklarını kaydeden Taşbaşı, “Renklendirme yapmıyoruz. Bunun da bir anlamı var ki beyaz ehramı genellikle yeni gelinler kullanır, açık boz renkli ehramları genel olarak çocukları olan genç kadınlar, mor ehramı orta yaşta kadınlar kullanır. Eşi rahmetli olmuş dul bayanlar ise genel olarak siyah ehramı tercih ederler. Buna kadınlar arasında bir çeşit kimlik de denilebilir. Ehramın üzerindeki desenler ise ehramı örten kişinin maddi durumu veya hayattaki kendi durumunu belli eder. Ehram oldukça zengin bir kültüre sahiptir. Yıllar önce kadınların örtündüğü ehram günümüze gelinceye kadarki zaman içerisinde örtünme olmayınca unutulan kültürümüz haline gelmeye başladı. Tekstil olarak ehram da sonuçta bir dokuma sınıfına giriyor. Ehram ilk başından son aşamasına gelinceye kadar hiçbir katkı maddesine maruz kalmıyor. Tamamen hayvanın doğal yününden yararlanılıyor, doğaya ve insana zararı olmayan bir örtünme aracadır denilebilir.” ifadelerini kullandı.

Enstitüde usta öğretici, öğretmen ve idarecilerle birlikte 65 kişi görev yapıyor. Ehram siparişleri de merkezde alınıyor. Siparişleri müşterinin kendisi bizzat beğeniyor ve ehramın üzerinde bulunan desenler ehramın fiyatına etki ediyor.. Bir ehramın normal fiyatı 300 TL’den başlayıp 3 bin TL'ye kadar çıkabiliyor. Enstitüde meslek edindirme kursları da bulunuyor. Enstitüden 13 yaş ile 65 yaş arası kadınlar yararlanabiliyor.